Humik kislota (HA) organik moddalar parchalanishining nisbatan barqaror mahsulotidir va shuning uchun atrof-muhit tizimlarida to'planadi.Humik kislota mavjud bo'lmagan ozuqa moddalarini xelatlash va pH buferlash orqali o'simliklarning o'sishiga foyda keltirishi mumkin.Biz gidroponik usulda yetishtirilgan bug‘doy (Triticum aestivum L.) ning o‘sishi va mikroelementlarning o‘zlashtirilishiga HA ta’sirini o‘rganib chiqdik.To'rtta ildiz zonasi bilan davolash solishtirildi: (i) 25 mikromol sintetik xelat N- (4-gidroksietil) etilendiamintriasetik kislota (C10H18N2O7) (0,25 mM C da HEDTA);(ii) 4-morfolineetansülfonik kislota (C6H13N4S) (5 mM C da MES) pH tamponli 25 mikromol sintetik xelat;(iii) sintetik xelat yoki bufersiz 1 mM C da HA;va (iv) sintetik xelat yoki bufer yo'q.Barcha muolajalarda ko'p noorganik Fe (35 mikromol Fe3+) bilan ta'minlangan.Davolanishlar o'rtasida umumiy biomassa yoki urug'ning hosildorligi bo'yicha statistik jihatdan sezilarli farq yo'q edi, ammo HA xelatsiz davoning erta o'sishi paytida yuzaga kelgan venalararo barglarning xlorozini yaxshilashda samarali bo'ldi.Barg to'qimalarining Cu va Zn kontsentratsiyasi HEDTA bilan davolashda xelatsiz (NC) ga nisbatan pastroq bo'lgan, bu HEDTA ning ushbu ozuqa moddalarini kuchli komplekslashtirganini, shuning uchun ularning erkin ion faolligini va shuning uchun biologik mavjudligini kamaytiradi.Humik kislota Zn ni kuchli murakkablashtirmadi va kimyoviy muvozanatni modellashtirish bu natijalarni qo'llab-quvvatladi.Titrlash testlari shuni ko'rsatdiki, HA 1 mM C da samarali pH buferi emas va undan yuqori darajalar ozuqa eritmasida HA-Ca va HA-Mg flokulyatsiyasiga olib keldi.
